Iedereen kent het wel, je probeert al tijden je gewicht een beetje in de gaten te houden. Je eet zo gezond mogelijk, sport af en toe en dan krijg je een tegenslag of gebeurt er iets emotioneels …. En je gaat jezelf ineens helemaal te buiten aan chips, chocolade of alcohol. Alle controle is plotseling verdwenen, het maakt je allemaal niets meer uit. Het overkomt je, alsof je er zelf niet bij bent. En daarna voel je je beroerd.
Komt je bekend voor? Lees dan verder.
Want hoe kan dat? Emoties die plotsklaps leiden tot schransen, tot extreem eet- en drinkgedrag?

=> Het is je brein

Laat ik je eerst iets vertellen over de opbouw van je brein. Je brein (hersenen) ziet er zo uit en is opgebouwd uit 3 delen:

1. Je reptielenbrein. Dit is het oudste deel en bestaat ongeveer 500 miljoen (!) jaar. In dit deel van de hersenen worden onze instinctieve reacties aangestuurd. De reacties zijn gericht op overleven en zijn 10 keer sterker en 3 keer sneller dan ons menselijk brein (van waaruit we denken en menen controle te hebben). We kunnen de invloed van dat reptielen brein zien als we onze hand terugtrekken van een heet voorwerp en pas daarna ‘au’ zeggen!
2. Je zoogdierenbrein (limbisch brein). In de loop van miljoenen jaren hebben zoogdieren een nieuw soort hersenen ontwikkeld, bovenop het reptielenbrein; het zoogdierenbrein. Dit brein speelt een grote rol bij emotionele reacties die met overleven te maken hebben. Het brein ontvangt impulsen vanuit het reptielenbrein en werkt deze informatie uit. Deze evolutionaire ontwikkeling verhoogde de overlevingskansen van zoogdieren. Emoties lijken wel bewuste gevoelens, maar het zijn lichamelijke reacties die ons van gevaar weg moeten leiden, liefst naar iets leuks.
3. Je menselijk brein (neocortex). Het menselijk brein is pas 100.000 jaar oud en vergeleken met het reptielenbrein en het zoogdierenbrein komt het nog maar net kijken. Dit brein is groot en machtig, maar tegelijkertijd zwak. Het levert grote denkkracht, waardoor wij ongeëvenaarde intellectuele prestaties kunnen leveren. Het is zwak, omdat dit brein het vaak moet afleggen tegen de instincten van het reptielenbrein en de emoties van het zoogdierenbrein.

Je neemt beslissingen op basis van emoties

We denken allemaal van onszelf dat we slimme en nadenkende mensen zijn, die geen domme beslissingen nemen, omdat we altijd goed nadenken. Toch worden de meeste beslissingen genomen op basis van emoties. Ons reptielenbrein, maar ook ons emotionele brein heeft immers sterk de neiging om ons denkend brein te overheersen. Je begrijpt nu hoe dit komt. Je brein is opgebouwd uit lagen en je oudste brein die reageert als eerste, precies omdat het zo ontzettend snel is (het is immers verantwoordelijk voor je voortbestaan).
Het emotionele brein is er vaak verantwoordelijk voor dat we irrationele dingen doen. Dingen die we met ons normaal logisch verstand nooit zouden doen. Koopwoede, overspel, schransen tot we er ziek van worden, alcohol drinken tot we niet meer op onze benen kunnen staan, enz.

Waarom ga je schransen, veel vet en suiker eten bij tegenslag?

Je wilt écht nee zeggen tegen witte wijn, chips, gevulde koeken, maar waarom lukt het je dan niet? Ben je zwak? Nee. Als mens is het verdraaid lastig je ‘vrije wil’ om te zetten naar ‘doen’. En dat ligt niet aan jou.
Bij tegenslag, een verandering van gedrag of leefstijl, of een emotionele gebeurtenis raken je zoogdierenbrein en je reptielenbrein geprikkeld. Je menselijk brein kan niet meer logisch nadenken en je zoogdierenbrein en reptielenbrein nemen het over. Je gaat handelen vanuit instincten, emoties en impulsen. En die zijn duidelijk: ik wil dit niet, ik verlang naar comfort, zoet, vet, hoe het vroeger was, lui. Ze zijn zo sterk dat ze je menselijk brein overrulen.

Wat te doen om het schransen te voorkomen?

Je zoogdierenbrein en je reptielenbrein komen in actie bij vermoeidheid, in stressvolle situaties, bij ingrijpende veranderingen, bij heftige emoties. Het is dus zaak om deze te voorkomen of hiermee om te gaan, een oplossing te zoeken. Dat is niet makkelijk, maar zeker de moeite waard. Begin met kleine veranderingen in plaats van grote. Ontspan: ga wandelen, hardlopen, mediteren, schilderen, wellness,  doe iets wat je leuk vindt en afleidt van de spanning en emoties.
Ga ook niet streng op dieet, want dan word je reptielenbrein pas echt boos. En het helpt ook niet, want als je weer normaal gaat eten vliegen de kilo’s er weer aan: het bekende jojo-en.
De enige en duurzame oplossing is een gezonde leefstijl. Ingebakken gewoontes in je hersenen moeten er langzaam uitslijten. Duurzaam op gewicht komen en blijven is een kwestie van aanleren van nieuwe eetroutines waarbij je je prettig voelt en je niet in de weerstand schiet.
Het leven wordt eenvoudiger en als er iets emotioneels gebeurt ben je snel weer in staat jezelf normaal te gedragen. Je bent niet langer meer het slachtoffer van je eigen instincten. Je hoeft niet meer als een razende de koelkast of snoeptrommel leeg te eten of meer te drinken dan goed voor je is!

Best moeilijk hé. Afvallen. Gezonder leven. Minder spanning. Stoppen met schransen. Sinds 1 maart 2017 wordt mijn hulp via je aanvullende ziektekostenverzekering vergoed. Ik help je graag en heb de komende weken nog voldoende ruimte in mijn agenda! Ik nodig je uit om contact met me op te nemen, via mail of telefoon 06-2392 1593.

Heb je over dit blog een vraag? Laat een reactie achter.  – Groet van Anja

PS.Wil je ook fitter worden en blijven? Meld je dan aan voor vit4life tips!